Een natuurgeul in de uiterwaarden scheidt straks de toekomstige woonwijk Harculo in Zwolle van de IJssel. De geul zorgt ervoor dat inwoners van de wijk niet langs de rivier kunnen struinen.
Door Wim Eikelboom/Rivierverhalen
Dat blijkt uit definitieve schetsontwerp voor natuurherstel in de uiterwaarden van de IJssel bij Zwolle.
Het ontwerp is gemaakt door GROW, een samenwerking van ingenieursbureaus’s Arcadis, Antea Group, Bureau Waardenburg en HKV lijn in water. Deze bureau’s werken in opdracht van Rijkswaterstaat aan herstel van riviernatuur en verbetering van de ecologische waterkwaliteit langs de IJssel, Nederrijn, Lek en Waal. Het gaat om het programma Kaderrichtlijn Water (KRW). Met dit programma voor verbetering van de ecologische waterkwaliteit is in totaal 200 miljoen euro gemoeid in het riviergebied van Oost-Nederland.
Verhaal gaat verder onder de afbeelding
Oude IJsselcentrale
Doelstelling is om langs de IJssel 20 meestromende nevengeulen aan te leggen en ongeveer 25 kilometer aan natuurvriendelijke ontsteende oevers.
In de uiterwaarden van Windesheim en Harculo komen meestromende geulen, waar water van de IJssel in- en uitstroomt. In Windesheim gaat het om een lengte van 1,1 kilometer. In Harculo komt een nevengeul van een kleine 900 meter. De nevengeul van Harculo sluit de zuidelijke werkhaven van de oude IJsselcentrale af van de IJssel.
Verhaal gaat verder onder de afbeeldingen
Woonwijk Harculo
Beide natuurgeulen worden ontoegankelijk voor kano’s en andere bootjes. Ook is sportvissen taboe in de geulen. Er worden verankerde boomstammen in aangebracht, zogeheten rivierhout. De rivieroevers krijgen een flauw zandig talud en alle stenen worden verwijderd. Dan zijn het zogeheten natuurvriendelijke oevers.
De natuurgeul door de uiterwaarden van Harculo heeft als nevendoel om de recreatieve aanzuiging naar de IJssel te ontmoedigen. Zo’n 400 meter IJsseloever is op deze manier niet toegankelijk voor publiek, zodat de rust in de natuur gegarandeerd blijft. De uiterwaarden van de IJssel kennen een Natura 2000-status. Dat wil zeggen dat natuurbescherming de boventoon voert.
Verhaal gaat verder onder de foto
De bestaande oude meidoornhaag in de uiterwaarden van Windesheim blijft buiten schot. Het gaat om een van de oudste en laatste meidoornhagen langs de IJssel in Zwolle.
Vliegas
Door de uiterwaarden van Windesheim loopt een gasleiding die over de bodem van de IJssel de Veluwe en Overijssel met elkaar verbindt. Verleggen van de leiding is overwogen, maar bleek een grote kostenpost van meer dan 1 miljoen euro. Een bestaande plas in de uiterwaarden blijft ook buiten de natuurontwikkeling. In de plas – eigendom van Gerben Luchtenbelt – komt de otter en de bever voor. Ook is hier de bittervoorn, kleine modderkruiper en poelkikker aangetroffen. Dat zijn stuk voor stuk gekwalificeerde beschermde diersoorten voor Natura 2000-gebieden.
Ook blijft een deel van de uiterwaarden onaangeroerd vanwege de aanwezigheid van vliegas, een restproduct uit de tijd dat de IJsselcentrale steenkool stookte. Vliegas is schadelijk voor de gezondheid.
Verhaal gaat verder onder de foto
De natuurplannen voor de uiterwaarden van Windesheim en Harculo zijn afgestemd met belangengroepen en grondeigenaren: Staatbosbeheer, een aantal particulieren, projectontwikkelaar Reales, Natuurplatform Zwolle en stichting Landschapsbelangen Harculo-Herxen-Windesheim.
De KRW-plannen in de Zwolse uiterwaarden moeten in 2027 gerealiseerd zijn. Het gaat om een investering van circa 4,5 miljoen euro. Dat budget is voor Rijkswaterstaat beschikbaar gesteld.
Op woensdag 24 januari is er een informatiebijeenkomst over de KRW-plannen in Zwolle (plus de plannen voor de dijkversterking Olst-Zwolle). Het is een vrije inloop tussen 19.00 – 21.00 uur in Wijkcentrum SIO aan de Thorbeckelaan 2 in Zwolle
Meer lezen?
KRW: meer zandstrandjes langs de rivieren, maar niet voor zwemmers
Vijf vragen over natuurgeulen langs de rivieren
Natuurplan voormalige IJsselcentrale ligt al op tafel; gemeenteraad weet nog van niks