Schip slaat gat in IJsselbrug Zwolle

Een binnenvaartschip sloeg begin april een gat in de oude IJsselbrug van Zwolle. Het incident is stilgehouden.

Door Wim Eikelboom/Rivierverhalen

‘Het was een allemachtige klap van staal op staal’, zegt een buurtbewoner die graag anoniem wil blijven. Rond het middaguur op maandag 8 april hoorde hij hoe een passerend schip de onderkant van de brug schampte. Hij schrok. ‘Ik dacht meteen aan het ongeluk bij de brug in Baltimore.’ In de Verenigde Staten stortte kortgeleden een stalen brug in na een aanvaring door een vrachtschip. In Zwolle bleek het gelukkig mee te vallen.

Verhaal gaat verder onder de foto

Een passerend binnenvaartschip raakte de onderkant en sloeg een gat in het brugdek. De kraan duwde een stalen plaat van twee meter bij een halve meter omhoog tussen het wegdek en het fietspad. Een stalen plaat aan de onderkant van de brug – onder het fietspad – raakte beschadigd. Het schip voer verder.

‘Ik zag hoe ze aan boord de schade opruimden’, zegt een ooggetuige. De uitstekende giek van een autokraan aan boord van het vrachtschip bleek de boosdoener. Een autokraan takelt het voertuig van de binnenschipper aan wal en aan boord.

Schipper aansprakelijk

Medewerkers van de buitendienst van gemeente Hattem waren als eerste ter plekke. Zij zetten de plek af met een rood lint. De Hattemse buitendienstmedewerkers maakten melding van het incident bij Rijkswaterstaat.
‘Wij vonden het best spannend, zo’n gat in de brug. Maar bij Rijkswaterstaat gaf aan dat ze het ongeluk niet als een bijzonder incident beschouwen’, laat een medewerker van de gemeente Hattem weten. Er is een houten plaat over het gat in de brug geschroefd als tijdelijke noodmaatregel.

Verhaal gaat verder onder de foto

Rijkswaterstaat Oost-Nederland spreekt relativerend over het ongeval. ‘Er zijn twee onderdelen van de brug beschadigd’, laat een woordvoerder desgevraagd weten. De schipper is inmiddels aansprakelijk gesteld voor de toegebracht schade.

Aanvaringen bruggen

Rijkswaterstaat heeft het incident niet naar buiten gebracht. Vermoedelijk omdat er geen hinder was voor de scheepvaart en voor het wegverkeer op de IJsselbrug. Ook is er geen melding van gedaan bij de landelijke inspectiedienst voor transport.

Alleen bij een schade aan het schip, wordt de inspectie voor leefomgeving en transport op de hoogte gesteld bij ongelukken met vrachtvervoer op het water, laat de woordvoerder van de inspectie weten. Zelfs bij aanvaringen op de IJssel onderneemt de inspectie niet per definitie een diepgravend onderzoek, zo bleek eerder dit jaar.

Verhaal gaat verder onder het filmpje

Aanvaringen met bruggen komen zelden voor op de IJssel. De rivier telt er elf, die passeerbaar zijn voor vrachtvervoer. In november 2023 ramde een binnenvaartschip de spoorbrug in Zutphen. Daarbij verloor het schip de stuurhut. Een soortgelijk ongeluk bij dezelfde brug deed zich voor in 2021.

Geschiedenis IJsselbrug Zwolle

De boogbrug over de IJssel bij Zwolle werd in 1930 in gebruik genomen, ter vervanging van het Katerveer. Dit is een foto van de bouw van de brug:

Verhaal gaat verder onder de foto

De verkeersbrug is gebouwd naar Duits voorbeeld: een vakwerkboog met trekband, betonnen pijlers en stalen middendeel. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is de brug tweemaal opgeblazen en herbouwd. In 1940 vernielde het Nederlandse leger de brug, in de hoop de opmars van de Duitse bezetter te stuiten. In 1945 bliezen de Duitsers de brug op.

Verhaal gaat verder onder de foto

In 1947 is de boogbrug weer hersteld.
De oude IJsselbrug vormde in de oorlogswinter 1944-1945 een belangrijke schakel voor mensen uit de Randstad die voedsel haalden bij boeren in Noord-Nederland. De oeververbinding over de IJssel dankt daar de naam aan: Brug tussen angst en hoop. In de speelfilm Oorlogswinter speelt de brug een rol.

Verhaal gaat verder onder de foto

Rijksmonument

De oude IJsselbrug is sinds 1999 een rijksmonument vanwege het architectuurhistorisch uiterlijk en het stedenbouwkundig belang. Het is onduidelijk in hoeverre Rijkswaterstaat een melding heeft gedaan bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed over de lichte beschadiging van een rijksmonument.